Τρεις μύθοι σχετικά με τον πόνο στις μεγαλύτερες ηλικίες

Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας, η οποία λόγω του διαδικτύου υπάρχει σε αφθονία. Το πρόβλημα με τον όγκο της διαθέσιμης πληροφορίας είναι ότι όταν κάποιος δεν είναι ειδικός και αναζητά ενημέρωση σε ειδικά θέματα ,όπως είναι αυτά της υγείας, έχει πολλές πιθανότητες να πέσει θύμα παραπληροφόρησης.

Στην καθημερινή μας επαφή με ανθρώπους που πάσχουν έχουμε γίνει μάρτυρες των καταστροφικών συνεπειών αυτής της παραπληροφόρησης, ιδίως όταν οι λανθασμένες πληροφορίες καλλιεργούν το φόβο χωρίς να υπάρχει λόγος.

Όταν  αυτές οι λανθασμένες πληροφορίες εξαπλώνονται, κατακλύζουν το κοινό , το πρόβλημα πολλαπλασιάζεται σε μεγάλο βαθμό και η πληροφορία γίνεται στερεότυπο.  Όσο περισσότεροι πιστεύουν το στερεότυπο αυτό, τόσο αυτό παγιώνεται και είναι πολύ δύσκολο να εξαλειφθεί.

Ένα από τα πολλά παραδείγματα είναι αυτό με τη βιταμίνη C.  Είναι κοινώς γνωστό , το βλέπουμε στην τηλεόραση αλλά και το ακούμε σχεδόν παντού  ότι η βιταμίνη C βοηθά προληπτικά ή θεραπευτικά στο κρυολόγημα. Δυστυχώς η αλήθεια είναι ότι δε βοηθά .

 Αν θέλετε πειστήρια διαβάστε εδώ https://bit.ly/2JjfKhh. και εδώ https://bit.ly/2hd0scR

Στην περίπτωση των μυοσκελετικών προβλημάτων οι συνέπειες της παραπληροφόρησης έχουν ακόμη πιο σοβαρές συνέπειες που συνοψίζονται στο γεγονός  ότι οδηγούν σε :

• Κινησιοφοβία που είναι η αποφυγή κάθε σωματικής δραστηριότητας υπό το φόβο της «βλάβης» που η κίνηση μπορεί να προκαλέσει.
• Αύξηση της προσοχής και μεγέθυνση των συμπτωμάτων, δηλαδή το άτομο με το πρόβλημα αυτό έχει το νου του συνεχώς στο σημείο ή την περιοχή του σώματός του που τον απασχολεί , με αποτέλεσμα να αποκτά έμμονες ιδέες και να μεγεθύνονται τα όποια συμπτώματα που έχει χωρίς να χειροτερεύει πραγματικά η υγεία του.
• Αύξηση του στρες, επιδείνωση της ποιότητας του ύπνου, πρόκληση χρόνιας κόπωσης, εάν η κατάσταση διαιωνίζεται, με δημιουργία ενός ανατροφοδοτούμενου φαύλου κύκλου λόγω των προαναφερθέντων .
• Τελική κατάληξη ενός τέτοιου φαύλου κύκλου είναι η δημιουργία ασθενών με χρόνιο πόνο και ψυχολογικά προβλήματα σχετιζόμενα με το στρες που διαιωνίζεται.

Μια έρευνα του 2017 (διαβάστε την εδώ https://bit.ly/2JqRk17) αναφέρει ότι κάθε χρόνο προστίθενται στο διαδίκτυο πάνω από ένα εκατομμύριο δημοσιεύσεις με θέμα τον άνθρωπο. Από αυτές  πάνω από επτακόσιες χιλιάδες δημοσιεύσεις είναι κλινικές δοκιμές , περίπου εκατόν εξήντα χιλιάδες συστηματικές ανασκοπήσεις (είδος ερευνητικής εργασίας με σημαντική αξιοπιστία) , ενώ οι απλές ανασκοπήσεις της αρθρογραφίας ( ερευνητικές εργασίες με χαμηλότερη όμως επιστημονική αξιοπιστία) είναι κοντά στα δυο εκατομμύρια!

Η ίδια έρευνα αναφέρει ότι περίπου το 50% ( ναι καλά το διαβάσατε ) των υπηρεσιών υγείας στις Ηνωμένες Πολιτείες αφ’ ενός είναι ακατάλληλες και καθίστανται επικίνδυνες για τους ασθενείς και αφ’ ετέρου παρατηρείται  οικονομική σπατάλη στο σύστημα υγείας και πρόνοιας! Το πρόβλημα περιπλέκεται περισσότερο, διότι σύμφωνα πάντα με την ίδια έρευνα θύματα αυτού του προβλήματος  είναι και οι ίδιοι οι λειτουργοί υγείας, γιατροί, φυσικοθεραπευτές και λοιπά επαγγέλματα.   Μπορεί λοιπόν κανείς να σκεφθεί, ότι εάν σε προηγμένες χώρες  με δομημένα συστήματα υγείας υπάρχουν τόσο έντονα ζητήματα αξιοπιστίας, η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση.Επειδή μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις ακολουθεί η φωτογραφία που θα σας βοηθήσει να αντιληφθείτε ότι πάρα πολύ συχνά τα πράγματα δεν είναι όπως σας τα έχουν πει. Η ακτινογραφία που βλέπετε ανήκει σε μια συμπαθέστατη κυρία 85 ετών ,η οποία δεν πονάει στην σπονδυλική της στήλη  παρότι έχει πολύ έντονες αλλοιώσεις σε αυτήν.

Στερεότυπο 1o : Ο πόνος είναι φυσιολογικό κομμάτι της γήρανσης

Πολλοί λένε ότι όσο γερνάμε θα πονάμε. Και δεν το λέει μόνο ο απλός κόσμος, το λένε και οι γιατροί, οι φυσικοθεραπευτές και οι παροικούντες την «Ιατρική Ιερουσαλήμ».  Ευτυχώς, δεν είναι έτσι τα πράγματα. Οι έρευνες  όμως δείχνουν, ότι αυτό  δεν  ισχύει  μια και τα αποτελέσματα είναι αντικρουόμενα. Μάλιστα, μια έρευνα του Εθνικού κέντρου στατιστικής για την υγεία στην Αμερική το 2006, έδειξε ότι το 29% των ενηλίκων μεταξύ 45 και 64 ετών είχαν πόνο που κράτησε πάνω από 24 ώρες ένα μήνα πριν την έρευνα, ενώ το ποσοστό εμφάνισης πόνου στις ηλικίες άνω των 65 ετών ήταν 21% . Μια μετα-ανάλυση ( οι μετα-αναλύσεις είναι έρευνες πολύ υψηλής αξιοπιστίας) που συνέκρινε τις διαφορές στην αντίληψη του πόνου, έδειξε ότι η ηλικία με τη  μεγαλύτερη συχνότητα χρόνιου πόνου  ήταν τα 65, αλλά η συχνότητα αυτή έπεφτε σε ηλικίες άνω των 85 ετών. Μάλιστα στις μεγάλες ηλικίες, εμφανίζονται σπανιότερα χρόνιοι πόνοι.

Το ίδιο ισχύει και για προβλήματα οσφυαλγίας, αυχεναλγίας, πόνου στο πρόσωπο, την κοιλιά και πονοκεφάλους. Άλλες επιδημιολογικές μελέτες  έδειξαν ότι οι μυοσκελετικοί πόνοι μειώνονται όσο μεγαλώνουμε, ενώ μια μελέτη ασθενών στα 2 τελευταία χρόνια της ζωής τους βρήκε ότι η εμφάνιση πόνου είναι  αντιστρόφως ανάλογη της ηλικίας.

Στερεότυπο 2^ο : Ο πόνος χειροτερεύει με το χρόνο

Πολλοί άνθρωποι, αλλά και επαγγελματίες υγείας, θεωρούν ότι η ένταση του πόνου θα αυξάνεται όσο ο άνθρωπος γερνά. Και πάλι, διάφορες έρευνες δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει. Σε μια μεγάλη μελέτη στην οποία συμμετείχαν ηλικιωμένα άτομα που είχαν οστεοαρθρίτιδα σε περιφερικές αρθρώσεις (π.χ. γόνατο) και τους παρακολούθησαν για μεγάλο διάστημα (έκαναν δηλαδή μια έρευνα στην οποία παρακολούθησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα κάποιους ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα), βρέθηκε ότι μετά από 3 χρόνια το διάστημα μεταξύ των δύο αρθρικών επιφανειών είχε μικρύνει, αλλά αυτό το εύρημα δε σχετιζόταν με επιδείνωση του πόνου. Όταν η ίδια ομάδα ηλικιωμένων αξιολογήθηκε μετά από 8 χρόνια, υπήρξε σημαντική μεταβλητότητα στον πόνο, χωρίς σαφή πρόοδο της νόσου. Με δυο λόγια ο πόνος είχε αλλάξει χωρίς ο χόνδρος να έχει «φαγωθεί» περισσότερο!
Σε ένα δείγμα πληθυσμού στη Νορβηγία, ο μέσος αριθμός των περιοχών του σώματος στις οποίες εμφανίστηκε πόνος αυξήθηκε ελαφρώς μετά από 14 χρόνια σε εκείνους άνω των 60 ετών, ενώ η αύξηση ήταν μεγαλύτερη  σε άτομα ηλικίας 44 – 60 ετών.

Σε άλλη έρευνα σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο βρέθηκαν παράγοντες οι οποίοι παίζουν προστατευτικό ρόλο στον πόνο  και σχετίζονται με την καλή ψυχική υγεία, την κοινωνική υποστήριξη, τη φυσική  δραστηριότητα, την αυτοαποελεσματικότητα δηλαδή το πόσο κάποιος είχε εγκαταλείψει τον εαυτό του ή είχε παραμείνει δραστήριος ,δεν «το έβαζε κάτω» που λέμε, αλλά όχι με  το νεαρό της ηλικίας. Και πάλι, η βιολογική ηλικία δε σχετίζεται με πόνο, ο οποίος επιδεινώνεται όσο μεγαλώνει κανείς με την πάροδο του χρόνου.

Στερεότυπο 3^ο: «Πάρε το απόφαση, όσο μεγαλώνεις θα πονάς»

(πηγή https://bit.ly/2sIbrS4)

Αυτή η φράση συχνά ενισχύεται από τους επαγγελματίες της υγείας αλλά και από το οικογενειακό περιβάλλον πολλές φορές. Υπάρχουν αντικρουόμενα ευρήματα που σχετίζονται με την αντίδραση σε επώδυνα ερεθίσματα μεταξύ  ατόμων  διαφόρων ηλικιών. Αυτό που φαίνεται ότι ισχύει όμως, είναι ότι ο πόνος έχει πολύ αρνητική επίδραση, ιδίως μέσα από την κατάθλιψη και την αϋπνία, σε ηλικιωμένα άτομα. Το πώς βιώνει τον πόνο κάποιος σχετίζεται πολύ περισσότερο με κατάθλιψη σε ηλικιωμένα άτομα σε σχέση με νέα, με αποτέλεσμα ο πόνος να μειώνει τις πιθανότητες καταπολέμησης της κατάθλιψης με τη θεραπεία.

Ο πόνος επίσης επηρεάζει τον ύπνο. Σε μια  μελέτη βρέθηκε ότι το 25% των ατόμων με αρθρίτιδα υπέφεραν από αϋπνίες σε περίπου διπλάσιο ποσοστό από τα άτομα που δεν υπέφεραν από την οστεοαρθρίτιδα. Σε μια άλλη έρευνα άτομα με οστεοαρθρίτιδα είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα αϋπνίας, ανεξαρτήτως  ηλικίας.

Στερεότυπο 4^ο: Τα αναλγητικά προκαλούν εθισμό

Η πεποίθηση αυτή συχνά ενισχύεται από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον μια και στη χώρα μας υπάρχουν πολλοί «γιατροί» σε κάθε οικογένεια! Το πραγματικό ρίσκο εθισμού από τη χρήση αναλγητικών φαρμάκων είναι αρκετά χαμηλό. Ακόμη και τα οπιοειδή φάρμακα, όταν ο ασθενής  ακολουθεί  τις οδηγίες του γιατρού, μπορούν να συνεισφέρουν στην καταπολέμηση του πόνου, χωρίς να προκαλούν εθισμό. Σε γενικές γραμμές  η χρήση οπιοειδών σε άτομα μεγάλης ηλικίας δεν είναι τακτική. Σε μια μεγάλη έρευνα που έγινε σε ηλικιωμένα άτομα που έλαβαν οπιοειδή για την καταπολέμηση του χρόνιου πόνου,  βρέθηκε ότι μόνο το 3% εμφάνισε συμπεριφορές σχετικές με κακή χρήση ή κατάχρηση.

Συμπερασματικά

Ο πόνος δεν είναι φυσικό επακόλουθο της γήρανσης και μάλιστα είτε βελτιώνεται, είτε σταθεροποιείται με τα χρόνια. Καλό είναι να προσπαθούμε να μη δεχόμαστε ότι θα πονάμε μεγαλώνοντας, αλλά να προσπαθούμε να διατηρούμαστε όσο πιο δραστήριοι γίνεται. Εάν κάποιο ηλικιωμένο άτομο χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή , εάν ακολουθήσει τις οδηγίες του γιατρού του δεν κινδυνεύει από εξάρτηση.

Πώς μπορεί να σας βοηθήσει το Manualphysiotherapy

Μην ενισχύετε τα λανθασμένα στερεότυπα και μην ακούτε τις συμβουλές άσχετων ατόμων. Κινδυνεύετε να γίνεται χρόνιοι ασθενείς, να ξοδεύετε άσκοπα τα χρήματά σας ενώ η λύση είναι στην κυριολεξία δίπλα σας. Ελάτε να σας ενημερώσουμε σωστά και  να σας βοηθήσουμε να ξεπεράσετε τις όποιες  φοβίες σας.

Με την εξέταση των 10 σημείων θα βρούμε ακριβώς το αίτιο του προβλήματος που σας απασχολεί και σχεδιάσουμε για εσάς την κατάλληλη θεραπεία. Μαζί μας θα μάθετε από τι πρέπει να προφυλαχθείτε στις καθημερινές σας δραστηριότητες  και πώς θα βάλετε ρεαλιστικούς στόχους ώστε να μείνετε δραστήριοι και ανεξάρτητοι.

Θα καταπολεμήσετε τα στερεότυπα που ακούτε συχνά να λένε ότι πρέπει να μάθετε να ζείτε με το πρόβλημά σας, χωρίς να σας δίνουν εναλλακτικές λύσεις που σχετίζονται με σωματική δραστηριότητα. Αποφύγετε τη γκετοποίηση. Η γήρανση δεν είναι αρρώστια, μας βάζει κάποια όρια όμως που  ,αν τα σεβόμαστε, μπορούμε να είμαστε και δραστήριοι και παραγωγικοί.

Αν έχετε απορίες από τις διάφορες πληροφορίες που έχετε ακούσει, αν είστε μπερδεμένοι και δεν ξέρετε τι να πιστέψετε, συμπληρώστε το PROSOMATIC PHYSIO  ή καλέστε τώρα στο 2107784822 για να πάρετε τις σωστές απαντήσεις .

 

Ενδεικτική αρθρογραφία

1. Herr K. Pain in the older adult: an imperative across all health care settings. Pain Manag Nurs. 2010;11(2 suppl):S1-S10.
   2. Pitkala KH, Strandberg TE, Tilvis RS. Management of nonmalignant pain in home-dwelling older people: a population-based survey. J Am Geriatr        Soc. 2002;50:1861-1865.
   3. Levy B. Stereotype embodiment: a psychosocial approach to aging. Curr Dir Psychol Sci. 2009;18:332-336.
   4. Levy BR, Slade MD, Kasl SV. Longitudinal benefit of positive selfperceptions of agingOn functional health. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci.                2002;57:409–417.
   5. Hofland SL. Elder beliefs: blocks to pain management. J Gerontol Nurs. 1992;18:19-23.
   6. Institute of Medicine. Relieving Pain in America: A Blueprint for Transforming Prevention, Care, Education, and Research. Washington, DC:                  National Academies Press; 2011.
   7. Sale J, Gignac M, Hawker G. How “bad” does the pain have to be? A qualitative study examining adherence to pain medication in older adults with      osteoarthritis. Arthritis Rheum. 2006;55:272-278.
   8. Appelt CJ, Burant BC, Siminoff LA, et al. Health beliefs related to aging among older male patients with knee and/or hip osteoarthritis. J Gerontol A      Biol Sci Med Sci. 2007;62:184-190.
   9. Goodwin JS, Black SA, Satish S. Aging versus disease: the opinions of older black, Hispanic, and non-Hispanic white Americans about the causes         and treatment of Common medical conditions. J Am Geriatr Soc. 1999;47:973-979.
   10. Gignac M, Davis A, Hawker G, et al. “What do you expect? You’re just getting older”: a comparison of perceived osteoarthritis- related and aging-        related health experiences in middle- and older-age adults. Arthritis Rheum. 2006;55:905-912.
   11. Helme RD, Gibson SJ. Pain in the elderly. In: Jensen TS, Turner JA, Weisenfeld-Hallin Z, eds. Progress in Pain Research and Management.                  Proceedings of the 8th World Congress on Pain. Vol 8. Seattle, Wash: IASP Press; 1997:919-944.
   12. Badley EM, Tennant A. Changing profile of joint disorders with age: findings from a postal survey of the population of Calderdale, West Yorkshire,        United Kingdom. Ann Rheumatic Dis. 1992;51:366-371.
   13. Brattberg G, Parker MG, Thorslund M. A longitudinal study of pain: reported pain from middle age to old age. Clin J Pain. 1997;13:144-149.
   14. Crook J, Rideout E, Browne G. The prevalence of pain complaints in a general population. Pain. 1984;18:299-314.
   15. Gureje O, Simon GE, Von Korff M. A cross-national study of the course of persistent pain in primary care. Pain. 2001;92:195-200.
   16. National Center for Health Statistics. Special feature: pain. In: Health, United States, 2006 with Chartbook on Trends in the Health of Americans.          Hyattsville, Md: Centers for Disease Control