Φυσικοθεραπευτής / Χειροπράκτης
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για να μπορέσετε να επιλέξετε με ασφάλεια τον ειδικό που θα σας βοηθήσει.
Πολύ συχνά οι ασθενείς που μας επισκέπτονται ρωτούν εάν είμαστε χειροπράκτες ή μόνο φυσικοθεραπευτές.
Επίσης κάποιοι μας αναφέρουν ότι χρειάζονται «χειροπρακτική θεραπεία» γιατί είδαν κάποιο βίντεο στο διαδίκτυο όπου ο χειροπράκτης έβαζε στη θέση του κάποιο σπόνδυλο ή κάποιον δίσκο στη σπονδυλική στήλη, ή «ευθυγράμμιζε» τη σπονδυλική στήλη του ασθενή του διότι είχε «φύγει» από τη σωστή θέση της.
Τί είναι λοιπόν η χειροπρακτική και σε τί διαφέρει από τη φυσικοθεραπεία και το Manual Therapy;
Η χειροπρακτική, ένας «πολύπαθος» όρος
Τι λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, «Η χειροπρακτική είναι ένα επάγγελμα υγείας που ασχολείται με την διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη παθήσεων του νεύρο-μυοσκελετικού συστήματος και τις επιπτώσεις αυτών των παθήσεων στη γενικότερη υγεία. Δίνει έμφαση στις τεχνικές με τα χέρια, όπως η προσαρμογή και/ή χειραγώγηση των αρθρώσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στο υπεξάρθρημα.»
Πώς χρησιμοποιείται ο όρος χειροπρακτική στην πράξη
Στην πράξη, έχουμε ακούσει ο όρος χειροπρακτική να χρησιμοποιείται για χειρισμούς με τα χέρια, για «ανατάξεις» σπονδυλικής στήλης, για διάφορους τύπους μασάζ, για μασάζ με πέτρες, για ρεφλεξολογία και πολλά ακόμα. Εμείς, σε όσα γράφουμε παρακάτω θα αναφερόμαστε στην χειροπρακτική ως τη μέθοδο με κύρια τεχνική τους «χειρισμούς» (manipulations) της σπονδυλικής στήλης και άλλων αρθρώσεων και όχι σε άλλες εναλλακτικές θεραπείες όπως η ρεφλεξολογία, μασάζ κλπ που κάνουν (κατά)χρηση του όρου.
Η έλλειψη θεσμικού πλαισίου και εγγυήσεων στην ελληνική νομοθεσία
Ο ΠΟΥ στην έκθεσή του με τίτλο WHO guidelines on basic training and safety in chiropractic (2005) επισημαίνει τη σπουδαιότητα ύπαρξης εκπαιδευτικού, επαγγελματικού και νομικού πλαισίου το οποίο πρέπει να διέπει την άσκηση της χειροπρακτικής, για την διασφάλιση της υγείας του κοινού, κάτι που δεν ισχύει σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Το θεσμικό πλαίσιο λοιπόν στην Ελλάδα επιτρέπει με μία απλή έναρξη στην εφορία και χωρίς συγκεκριμένη εκπαίδευση, χωρίς εγγραφή σε κάποιον εποπτικό φορέα τη λειτουργία χώρων χειροπρακτικής.
Οι προϋποθέσεις αποτελεσματικής και ασφαλούς άσκησης τεχνικών χειροπρακτικής
Η ύπαρξη θεωρητικής και κλινικής εκπαίδευσης διασφαλίζει την επαρκή γνώση ανατομίας, την δυνατότητα κατανόησης και αξιολόγησης απεικονιστικών εξετάσεων, την θεωρητική και πρακτική γνώση των τεχνικών, τις ενδείξεις και αντενδείξεις για την επιλογή και εφαρμογή τους, όπως προκύπτουν από την κλινική διάγνωση και τα επιστημονικά ερευνητικά δεδομένα, την γνώση παροχής πρώτων βοηθειών.
Παραδείγματα ακατάλληλων πρακτικών
Σύμφωνα με την παραπάνω έκθεση του ΠΟΥ οι κίνδυνοι από την χειροπρακτική οφείλονται σε:
- έλλειψη γνώσης
- έλλειψη δεξιοτήτων
- έλλειψη ορθολογικής προσέγγισης και τεχνικής.
Ενώ ως παραδείγματα ακατάλληλων πρακτικών αναφέρονται:
- οι ανεπαρκείς διαγνωστικές γνώσεις
- η ανεπαρκής διαγνωστική απεικονιστική αξιολόγηση
- η καθυστέρηση στην παραπομπή σε εξειδικευμένο πάροχο υγείας (γιατρό ή φυσικοθεραπευτή)
- η καθυστέρηση στην επαναξιολόγηση
- η έλλειψη διεπαγγελματικής συνεργασίας
- η αδυναμία να ληφθούν υπόψη οι ανοχές των ασθενών
- η κακή επιλογή ή εφαρμογή τεχνικής
- η υπερβολική ή περιττή χρήση των χειρισμών (των γνωστών ως «κρακ» που στα αγγλικά λέγονται manipulation techniques ή adjustments).
Η επιστημονική κριτική στην χειροπρακτική
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι για να ορίσουμε ένα επάγγελμα ως επιστήμη, θα πρέπει να ακολουθούνται κάποια πολύ συγκεκριμένα κριτήρια όπως η έρευνα, το πείραμα, η στατιστική ανάλυση, μεθοδολογία και τεκμηρίωση. Η χειροπρακτική λοιπόν, από τότε που ανακαλύφθηκε και (περί τα τέλη του 19ου αιώνα) κωδικοποιήθηκε ως επάγγελμα, δεν έχει αλλάξει τις βασικές της θεωρίες αλλά και τον τρόπο θεραπείας, προσαρμοζόμενη στα σχετικά ερευνητικά δεδομένα. Οι θεωρίες, οι αρχές και οι τεχνικές που ακολουθεί έχουν αμφισβητηθεί από την επιστημονική κοινότητα ακριβώς γιατί δεν πληρούν τα παραπάνω κριτήρια και έτσι η χειροπρακτική εντάσσεται στις εναλλακτικές ιατρικές θεραπείες και δεν αναγνωρίζεται ως επιστημονικός κλάδος.
Μία επιστημονική προσέγγιση πρέπει να λαμβάνει υπόψιν της πριν την επιλογή θεραπευτικού πλάνου όλα τα δεδομένα για κάθε περίπτωση ασθενή και τις σχετικές ενδείξεις και αντενδείξεις, που προκύπτουν από την καταγραφή και συγκριτική μελέτη των ανεπιθύμητων ενεργειών και των θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Δεν μπορεί για παράδειγμα να σταθεί ως επιστημονική, περνά λάθος μηνύματα και μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών η θέση πολλών χειροπρακτών ότι το πρόβλημα είναι η κακή ευθυγράμμιση, ότι έχουν φύγει οι σπόνδυλοι από τη θέση τους, ότι όλα τα προβλήματα είναι δομικά. Δεν μπορεί να έχεις μόνο ένα «όπλο» και να το εφαρμόζεις σε όλους, ανεξάρτητα από το ιστορικό, την ηλικία και τη συνολική κλινική τους εικόνα.
Κάποια παραδείγματα θεωριών της χειροπρακτικής οι οποίες έχουν αμφισβητηθεί ισχυρά [1]είναι:
- το ότι οι σπόνδυλοι μπορεί να φύγουν από τη σωστή ευθυγράμμιση και πρέπει να αναταχθούν πίσω στη σωστή τους θέση
- οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι μπορεί να γλιστρήσουν από τη θέση τους και πρέπει και αυτοί να επανατοποθετηθούν στη σωστή τους θέση
- ότι είναι αναγκαίο να διορθωθεί η διαφορά μήκος του ενός ποδιού από το άλλο (η γνωστή ανισοσκελία) διότι χαλάει η «σωστή ευθυγράμμιση» του σώματος και δημιουργούνται προβλήματα
- το ότι η κακή ευθυγράμμιση οδηγεί σε υπεξάρθρωση των σπονδύλων με αποτέλεσμα να «στραγγαλίζονται» τα νεύρα.
[1] Παρακάτω σχετικές δημοσιεύσεις
- https://www.researchgate.net/publication/334846053_Sit_Up_Straight_Time_to_Re-evaluate
- https://sciencebasedmedicine.org/reference/chiropractic/
- https://sciencebasedmedicine.org/chiropractic-abuse-an-insiders-lament-2/
- https://sciencebasedmedicine.org/subluxation-theory-a-belief-system-that-continues-to-define-the-practice-of-chiropractic/
Η φυσικοθεραπεία
Τι είναι η φυσικοθεραπεία
Η φυσικοθεραπεία είναι μια εξελισσόμενη επιστήμη με πλήθος επιστημονικών δημοσιεύσεων και μεγάλο ερευνητικό έργο και συνεχώς εμπλουτίζεται με ερευνητικά νέα δεδομένα. Ως επιστήμη ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες μεθοδολογίας που ελέγχουν και εξελίσσουν την αποτελεσματικότητά της θεωρίας και των εφαρμογών της και εγγυώνται την ασφάλεια των θεραπευόμενων.
Το θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία φυσικοθεραπευτηρίου
Για τη λειτουργία φυσικοθεραπευτηρίου απαιτείται από την ελληνική νομοθεσία άδεια άσκησης επαγγέλματος φυσικοθεραπευτή που δίνεται αποκλειστικά σε πτυχιούχους φυσικοθεραπευτές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, εγγραφή στον οικείο επαγγελματικό σύλλογο καθώς και να τηρούνται μία σειρά κανονισμών ασφάλειας του χώρου.
Τεχνικές χειρισμών με τα χέρια στη φυσικοθεραπεία: το Manual Therapy
Τι είναι το Manual Therapy
Το Manual Therapy είναι ένας τομέας εξειδίκευσης της φυσικοθεραπείας το οποίο ασχολείται με την θεραπεία των μυοσκελετικών προβλημάτων, όπως πόνοι στη σπονδυλική στήλη, στις αρθρώσεις όπως ο ώμος, το γόνατο κλπ και στο οποίο ισχύει και εφαρμόζεται η μεθοδολογία της φυσικοθεραπείας.
Το Manual Therapy, ασκείται αποκλειστικά από πτυχιούχους φυσικοθεραπευτές και έχει πολλά «όπλα» για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του μυοσκελετικού, με ναυαρχίδα την κλινική εξέταση, την θεραπευτική άσκηση, τις νευροεπιστήμες αλλά και διάφορες τεχνικές με τα χέρια (που λέγονται «χειρισμοί» και «κινητοποιήσεις», γνωστοί στα Αγγλικά ως manipulations και mobilizations) όταν και όπου χρειάζεται.
Τι σχέση έχει το Manual Therapy με τη χειροπρακτική ή την οστεοπαθητική;
Το Manual Therapy είναι εξειδίκευση της φυσικοθεραπείας και εφαρμόζεται αποκλειστικά από φυσικοθεραπευτές, ενώ τα άλλα δυο είναι επαγγέλματα που δε χρειάζεται να είναι κάποιος φυσικοθεραπευτής για να εκπαιδευτεί.
Επίσης στο Manual Therapy δε χρησιμοποιούμε αποκλειστικά και μόνο χειρισμούς (τα γνωστά κρακ) όπως κάνουν οι χειροπράκτες, ούτε ασχολούμαστε με παθολογίες πέραν του μυοσκελετικού συστήματος.
Η μεγαλύτερη όμως διαφορά είναι οτι το Manual Therapy εξελίσεται συνεχώς όσο εξελίσεται η έρευνα παγκοσμίως και γι αυτό αλλάζει ο τρόπος θεραπείας και εξέτασης ανάλογα με τις μοντέρνες εξελίξεις και την έρευνα.
Σε τί διαφέρει το Manual Therapy από την “κλασσική” Φυσικοθεραπεία;
Ο φυσικοθεραπευτής, έχοντας τη βασική γνώση, μπορεί με τη μετεκπαίδευσή του στο Manual Therapy να εμβαθύνει σε πιο εξειδικευμένες γνώσεις που σχετίζονται με τη διάγνωση των δυσλειτουργιών του μυοσκελετικού συστήματος και τη θεραπεία τους.
Η εκπαίδευση βασίζεται πάντα στις τελευταίες επιστημονικές έρευνες και βοηθάει το φυσικοθεραπευτή να οργανώσει τον τρόπο σκέψης του ώστε να γνωρίζει τί τεστ πρέπει να χρησιμοποιήσει κάθε φορά, πώς να ερμηνεύει τα συμπτώματα του ασθενή για να οδηγηθεί σε σωστή διάγνωση και τέλος να επιλέξει την κατάλληλη θεραπεία για τον ασθενή του.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα για το Manual Therapy; Διαβάστε αναλυτικά εδώ ή επικοινωνήστε μαζί μας για να σας ενημερώσουμε πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε.
