Το Manual Therapy βασίζεται σε δυο θεμελιώδεις πυλώνες:

• Ο ένας είναι η «αποδεδειγμένη κλινική εφαρμογή» (evidence based practice) η οποία είναι το αποτέλεσμα της παγκόσμιας έρευνας στον τομέα της Ιατρικής, της Φυσικοθεραπείας, της Εμβιομηχανικής και όλων των επιστημών που σχετίζονται με τον άνθρωπο ως σύνολο, ακόμη και των επιστημών της συμπεριφοράς. Με δυο λόγια ο εξειδικευμένος Φυσικοθεραπευτής στο Manual Therapy χρησιμοποιεί τεχνικές που έχουν αποδειχθεί επιστημονικά ότι είναι αξιόπιστες και αποτελεσματικές».
• Ο άλλος πυλώνας είναι η «κλινική σκέψη» (clinical reasoning) η οποία είναι το «εργαλείο» με το οποίο ο εξειδικευμένος στο Manual Therapy Φυσικοθεραπευτής αποφασίζει για το ποια διαγνωστική ή θεραπευτική τεχνική θα επιλέξει στην κάθε περίπτωση για να βοηθήσει τον ασθενή του.

Στο Manual Therapy χρησιμοποιούνται τεχνικές με τα χέρια που εξετάζουν και αξιολογούν την κίνηση των αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης με λεπτομέρεια μία προς μία.

• την κίνηση των αρθρώσεων του χεριού και του ποδιού.
• τη συμπεριφορά του νευρικού ιστού στις διάφορες παθολογίες, όπως φλεγμονές νεύρων (ισχιαλγία) ή δυσλειτουργίες στην κίνηση του νευρικού ιστού.
• την πραγματική πηγή πρόκλησης ενός επώδυνου συμπτώματος μέσα από τεστ διαφορικής διάγνωσης. Για παράδειγμα, ένας πόνος στο χέρι μπορεί να προέρχεται από τον ώμο, ή από τον αυχένα. Υπάρχουν κλινικά τεστ που δίνουν τη δυνατότητα στο Φυσικοθεραπευτή να βρει το πραγματικό αίτιο του πόνου και να στοχεύσει εκεί τη θεραπεία του.
• τη δύναμη , την αντοχή και την ελαστικότητα των μυών.
• τις πιθανές μυϊκές ανισσοροπίες και την επίδρασή τους στις διάφορες παθολογικές καταστάσεις.
• την ικανότητα των μυών του σώματος να παρέχουν δυναμική σταθερότητα σε αυτό κατά την εκτέλεση των διαφόρων κινήσεων τόσο στις συνήθεις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, όσο και σε αθλήματα.

• Το Manual Therapy μπορεί να βοηθήσει με τις κατάλληλες τεχνικές την αντιμετώπιση του πόνου ακόμη και στο οξύ στάδιο.
• Μετά από την κλινική εξέταση και αφού καθοριστεί το αίτιο του επώδυνου προβλήματος, επιλέγεται η κατάλληλη τεχνική η οποία είναι ασφαλής και φέρνει το καλύτερο αναλγητικό αποτέλεσμα.
• Οι τεχνικές αυτές μπορούν να στοχεύουν είτε στην ανακούφιση των μαλακών μορίων (μύες), ή μπορεί να στοχεύουν στην αποφόρτιση των παθητικών δομών του σώματος (μεσοσπονδύλιος δίσκος, αρθρώσεις άκρων ή σπονδυλικής στήλης).
• Χρησιμοποιούνται τεχνικές όπως η ήπια έλξη με τα χέρια κυρίως σε παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, η λειτουργική μάλαξη που αφορά τους μύες, η εγκάρσια τριβή (deep friction) που αφορά τους συνδέσμους ή τους τένοντες, αλλά και άλλες εξειδικευμένες τεχνικές.