Μαγική λέξη : «Φόρτιση»
Τι έπαθες, «τενοντίτιδα»; Έχεις αρθριτικά, άλατα, μήπως έχεις σπονδύλωση; Τι σου είπαν να κάνεις για να γίνεις καλά; Μήπως σου είπαν να μείνεις ακίνητος; Να βάλεις νάρθηκα για την τενοντίτιδα και να μη χρησιμοποιείς το πονεμένο μέλος του σώματός σου; Ακόμη χειρότερα, μήπως σου είπαν να ξεχάσεις το ανεβοκατέβασμα σκάλας; Να ξεχάσεις τον αθλητισμό; Να μάθεις να ζεις με το πρόβλημά σου; Χρησιμοποίησες διάφορες αλοιφές για να γίνεις καλά; Αν κάποιες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι «ναι», τότε συνέχισε να διαβάζεις, έχει πολύ ενδιαφέρον για σένα.
Αν αφαιρέσουμε τις αλοιφές και τα λοιπά ματζούνια, οι υπόλοιπες οδηγίες – απόψεις οδηγούν στην αποφυγή φόρτισης του πάσχοντος μέλους ή περιοχής. Από αυτό μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι εάν συνεχίσει να φορτίζει κάποιος την περιοχή του σώματός του που έχει υποστεί μια κάκωση ή πονάει γενικά, αυτό είναι συνώνυμο με επιδείνωση της βλάβης αυτής. Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα;
Φόρτιση αυτή η «μάστιγα»
Τι είναι λοιπόν αυτή η «φόρτιση»; Είναι το σύνολο των δυνάμεων που ασκούνται σε όλο το σώμα, αλλά και ξεχωριστά σε ξεχωριστά σημεία του. Για παράδειγμα, το περπάτημα φορτίζει όλο το σώμα, τα push ups φορτίζουν περισσότερο τα χέρια αλλά ταυτόχρονα με άλλο τρόπο φορτίζεται ο κορμός κλπ.
Με λίγα λόγια κάθε κίνηση που κάνουμε στην καθημερινότητά μας έχει διαφορετικού βαθμού φορτίσεις στις αντίστοιχες περιοχές του σώματος. Η έννοια της φόρτισης ενώ είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλους, δεν είναι ξεκάθαρο το πότε, το πόσο και το πώς χρησιμοποιείται μια και πολύ συχνά είναι συνδεδεμένη με κάτι κακό όπως μεγαλύτερος τραυματισμός, ή καταπόνηση.
Το πρώτο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι φυσιολογική ζωή χωρίς φόρτιση δεν υπάρχει. Ο άνθρωπος ζει και κινείται στην ξηρά όπου κάθε κίνησή του σχετίζεται μεταξύ άλλων και με το νόμο της βαρύτητας. Από την ώρα που γεννιόμαστε μέχρι την ώρα του τέλους μας, δεχόμαστε συνεχώς φορτίσεις στο σώμα (και συχνά και στην ψυχή αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα, όχι του παρόντος) οι οποίες ποικίλουν σε ένταση, είδος, κατεύθυνση.
Η ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε στις καθημερινές μας ανάγκες είναι στενά συνδεδεμένη με το πόσο καλά μπορεί το σώμα μας να αντέχει εν πολλοίς τα διάφορα εξωτερικά φορτία που δέχεται. Αν το σκεφτούμε, η γυμναστική δεν είναι τίποτε άλλο από την σταδιακά αυξανόμενη άσκηση φορτίων στο σώμα με σκοπό να μπορούμε να βελτιώνουμε τη δύναμη και την αντοχή μας σε αυτά.
Με λίγα λόγια, η φόρτιση οδηγεί σε ένα στόχο που συνοψίζεται στη λέξη «προσαρμογή». Άρα φόρτιση και προσαρμογή του σώματος σε νέες φορτίσεις είναι έννοιες αλληλένδετες και αυτό αφορά κάθε ηλικία στον αντίστοιχο βαθμό. Το αποτέλεσμα της προσαρμογής, είναι η βελτίωση της φυσικής μας κατάστασης, της δύναμης και της αντοχής, αλλά και σε μια αλληλουχία ευεργετικών αλλαγών που αφορούν την καλύτερη ψυχολογία μας, την ισορροπία , το καρδιοαγγειακό και ορμονικό μας προφίλ, τις αντιδράσεις μας σε απρόοπτες καταστάσεις σε κινήσεις στην καθημερινότητά μας, την υγεία των οστών μας, των μυών και γενικά όλου του σώματος.
Κατά συνέπεια οι οδηγίες που πολύ συχνά δίνονται σε ασθενείς από γιατρούς και φυσικοθεραπευτές για μπάνια στη θάλασσα ή σε πισίνα σαν καραμέλα δια πάσα νόσο ως μέσο θεραπείας, μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένες εντυπώσεις. Η άσκηση μέσα στο νερό είναι πολύ καλή ειδικά σε αρχικά στάδια όπου ο άνθρωπος δε μπορεί να φορτίσει κάποιο μέλος του σώματός του πλήρως, αλλά όσο προχωρά η αποκατάσταση είναι τελείως λάθος η άσκηση να γίνεται μόνο στο νερό.
Ζούμε και κινούμαστε στην ξηρά, οπότε αν θέλουμε προσαρμογή και αύξηση της αντοχής στις φορτίσεις πρέπει να ασκούμαστε στο αντίστοιχο περιβάλλον στο οποίο κινούμαστε καθημερινά.
Τι αλλαγές υπάρχουν με τη φόρτιση;
Δομικές :
αύξηση της δύναμης, δηλαδή πολύ απλά, η αύξηση της ικανότητας των μυών να παράγουν έργο. Ταυτόχρονα όμως έχουμε προσαρμογή και των συνδέσμων, των τενόντων των αρθρικών θυλάκων στο να αντέχουν τα φορτία που δέχονται έμμεσα από τους μύες κατά τη φόρτιση. Και εδώ υπάρχουν διάφοροι μύθοι, ειδικά με τις παθήσεις που είναι γνωστές ως τενοντίτιδες.
Νευρικές :
Ένα άλλο σύστημα το οποίο έχει την ικανότητα της προσαρμογής στις διάφορες φορτίσεις είναι το νευρικό, όπως φαίνεται και στην ασπρόμαυρη φωτογραφία πιο πάνω. Για να μπορέσει ο άνθρωπος να κάνει κινήσεις σαν αυτές που βλέπουμε, δε φτάνει μόνο να έχει γερά οστά ώστε να μη σπάνε όταν προσγειώνεται και ελαστικούς μύες που να αντέχουν τις ξαφνικές κινήσεις , αλλά και νευρικό σύστημα που να μπορεί να δέχεται χωρίς να τραυματίζονται τα νεύρα, όλες αυτές τις δυνάμεις που ασκούνται στο σώμα.
Ψυχολογικές :
Η σχέση της φόρτισης με την ψυχολογία συχνά περνά σε δεύτερη μοίρα. Παίζει όμως κυρίαρχο ρόλο μια και η όλη στάση του ανθρώπου προς την έννοια της φόρτισης συνολικά, σχετίζεται άμεσα με το τι πιστεύει γι αυτήν. Είναι συχνό το φαινόμενο να υπάρχει μια εξίσωση στο μυαλό των ανθρώπων, ότι φόρτιση = κίνδυνος.
Για παράδειγμα εάν κάποιος πιστεύει ότι για να ξεπεράσει μια τενοντίτιδα πρέπει να μη φορτίζει την πάσχουσα περιοχή, αυτό θα παίξει κυρίαρχο ρόλο στην (κακή) πορεία της κατάστασής του. Αντίθετα, όταν ένας άνθρωπος έχει ολοκληρώσει το προπονητικό του πρόγραμμα είτε είναι υγιής είτε τραυματίας στη φάση της αποκατάστασης, νοιώθει ευεξία, λιγότερο «εύθραυστος», πιο δυνατός και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Το πιο σημαντικό είναι ότι οι δομικές αλλαγές που τυχόν υπάρχουν, παύουν να θεωρούνται από τον άνθρωπο ταυτόσημες με την ένταση του πόνου και πολύ περισσότερο με περαιτέρω βλάβη ή καταστροφή των ιστών.
Τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη και άλλες παρόμοιες καταστάσεις που έχουν υψηλά επίπεδα άγχους, πολύ συχνά αποφεύγουν να φορτίζουν το σώμα τους, ακόμη και σε απλές καθημερινές δραστηριότητες, αποκτώντας κινησιοφοβία. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται μια νοσηρή κατάσταση όπου στην πραγματικότητα ο άνθρωπος περιμένει ότι θα τραυματιστεί ή θα κάνει ζημιά στο μέλος που πάσχει εάν το φορτίσει.
Σε γενικές γραμμές, κάθε κίνηση που προκαλεί ενόχληση ή ακόμη χειρότερα πόνο, έχει πολλές πιθανότητες να προκαλέσει το μηχανισμό του συναγερμού που οδηγεί το άτομο στο να αποφεύγει να φορτίσει την περιοχή που πονάει. Αυτό σε κάποιο βαθμό είναι και αναμενόμενο και φυσιολογική αντίδραση. Αν όμως συνδυαστεί με λανθασμένη πληροφόρηση από το γιατρό ή το φυσικοθεραπευτή γίνεται καταστροφικό. Είπαμε οτι δε μπορεί να υπάρχει υγεία στο σώμα χωρίς φόρτιση.
Διαβάστε 7 βασικές συμβουλές για να φορτίζετε το σώμα με ασφάλεια.
- Ισχύουν για κάθε ζήτημα υγείας , ατύχημα ή ασθένεια ανάλογα πάντα με το τί πρόβλημα δημιουργεί στον άνθρωπο κάθε φορά.
- Θωρείται δεδομένο ότι έχετε επισκεφθεί γιατρό ειδικά εάν έχετε κάποιο ατύχημα ή έντονο πόνο.
- Εάν για κάποιο λόγο δε μπορέσατε και ο πόνος δε μειώνεται ή υπάρχει κάποια παραμόρφωση στο μέλος που τραυματίσατε και το αμελήσατε, επισπεύστε την επίσκεψη σε γιατρό ή νοσοκομείο.
- Όσο πιο κοντά βρίσκεστε στην ημέρα που πρωτοπονέσατε ή στην ημέρα του τραυματισμού, σεβαστείτε απόλυτα τα όρια του πόνου. Κινηθείτε όσο περισσότερο σας επιτρέπει ο πόνος και μη ρισκάρετε.
- Εάν δεν έχετε υποστεί κάταγμα με ακινητοποίηση ή επέμβαση και δεν έχετε ρητές οδηγίες να μη φορτίζετε το τραυματισμένο μέλος, ξεκινήστε να φορτίζετε με προσοχή χωρίς να αυξάνεται ο πόνος.
- Από την ώρα που έχουμε ξεκινήσει την αποκατάσταση του προβλήματός μας θυμόμαστε ότι ξεκινάμε να φορτίζουμε σύμφωνα με τις οδηγίες του ειδικού. Εάν κάνουμε κάποια κίνηση η οποία μας προκαλεί το γνωστό μας σύμπτωμα πχ σκύψιμο, σήκωμα κάποιου βάρους κλπ, εάν ο πόνος δεν είναι δυσβάστακτος (πράγμα που σημαίνει ότι υπερβάλλαμε πολύ), δε χρειάζεται να σταματήσουμε αμέσως την προσπάθεια, αλλά μπορούμε να κάνουμε 2-3 προσπάθειες ακόμη επαναλαμβάνοντας την ίδια κίνηση με προσοχή. Εάν το σύμπτωμα χειροτερεύει με τις επαναλήψεις, αυτό είναι ένδειξη να σταματήσουμε αυτό που κάναμε και να μιλήσουμε με το φυσικοθεραπευτή μας. Εάν όμως ο πόνος με τις επαναλήψεις υποχωρεί, αυτό είναι το καλύτερο κριτήριο ότι γίνεται προσαρμογή του σώματος στην κίνηση και δε μας ανησυχεί.
- Το τελευταίο και πιο χρήσιμο που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως ό,τι και να κάνουμε δεν πρέπει μόλις σταματήσουμε τη δραστηριότητα αυτή να υποφέρουμε από το γνωστό μας σύμπτωμα την υπόλοιπη μέρα και ακόμη περισσότερο, την επόμενη μέρα δεν πρέπει να έχουν χειροτερεύσει τα συμπτώματά μας .
Ρίξτε μια ματιά στο επόμενο σχήμα πατώντας πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση που θα σας βοηθήσει να συνοψίσετε όλα όσα διαβάσατε
Εάν έχετε κάποια δυσκολία στο να οργανώσετε το πρόγραμμα αποκατάστασής σας και δεν ξέρετε με ποιο τρόπο να φορτίσετε το σώμα σας, συμπληρώστε εδώ τη φόρμα επικοινωνίας και θα σας καλέσουμε για να σας βοηθήσουμε για να βρούμε μαζί την καλύτερη λύση.